De trailers die getoond werden op de persconferenties van de E3 en Gamescom sloegen niet bepaald aan. Niet gek ook. De beelden die we zagen van het zogenaamde Below waren simpelweg niet bombastisch en duidelijk genoeg voor een heldere persconferentie, waardoor de kijker veelal met vragen bleef zitten. Ook ik wist niet bepaald wat ik moest verwachten toen ik achter de schermen op Gamescom binnenliep bij Microsoft voor een exclusieve presentatie van de indie-game. Een kleine twintig minuten later was het kraakhelder: met Below heeft Microsoft een veelbelovende indie-titel voor de Xbox One te pakken.
Geen tekst, geen uitleg
De opzet van Below is simpel, maar bijzonder mysterieus. Als speler strandt je op een onbekend eiland, maar je weet werkelijk niks. Geen tekst, geen voice-over, geen tutorial; helemaal niks. Je ziet jezelf van een afstandje en je bent er niet eens zeker van of je überhaupt een mens bent of niet. Het spel begint gewoon en het is aan jou om alles uit te vinden. Echt alles. De controls, het doel, de algoritmes, de regels van de gameplay: je kunt het allemaal te weten komen, als je maar op onderzoek gaat. Niemand vertelt je wat je moet doen in Below, jij en je nieuwsgierigheid moeten het zelf uitvinden.
Al snel zul je als speler ontdekken dat er op het eiland een ingang van een duistere grot is te vinden. In deze grot zit de werkelijke gameplay van Below verborgen. Dit duistere krocht is namelijk een doolhof van ‘randomized’ kamers, met hier en daar een voorgeprogrammeerd level. Terwijl je dieper en dieper dwaalt kom je steeds vaker aanwijzingen tegen die een nieuw licht werpen op het mysterieuze eiland. Naast koude stenen kun je namelijk ook verlaten (menselijke?) kampen aantreffen, unieke wapens en zelfs een boel mysterieuze kamer die verre van natuurlijk lijken. Het verhaal hakt echter nooit knopen voor je door: je ziet wat je ziet, maar het is aan jou om er iets van te maken verhalenderwijs.
Permadeath
Below hanteert verder een permadeath-principe. Als je eenmaal dood bent, ben je gedoemd helemaal opnieuw te beginnen, hoe ver je ook was. Het personage wat je speelde zal sterven in de grotten en jij meert even later weer aan als een nieuwe ‘Wanderer’, de naam die ontwikkelaar Capybara voorlopig op de protagonist plakt. Opvallend is dat bij deze nieuwe speelsessie, de grot weer compleet willekeurig in elkaar zal steken. Sommige kamers kom je weer tegen, andere zul je nooit meer terugvinden. Met een beetje geluk kom je je oude lijk tegen in de diepe krochten, dan heb je in ieder geval weer iets te looten.
Experimenteer en leer
Want ja, ook looten en craften staan centraal in Below. Je uitrusting is schaars, dus je zult de omgeving en je gevonden voorwerpen moeten gebruiken om het beste ervan te maken. Als een soort point-and-click-avontuur kun je bepaalde voorwerpen combineren met de omgeving, om zo tot nieuwe bevindingen te komen in de spelwereld. Een oud kampvuur kun je bijvoorbeeld aansteken voor wat extra licht in het duister, maar ook om je zwaard in te verhitten. Het is namelijk zo dat vrijwel elke wond de Wanderer dood kan laten bloeden. Maar, door zijn zwaard in het vuur te steken en op de wond te drukken, kun je het bloeden stoppen. Dit is overigens iets wat de game je zelf nooit zou vertellen, dit is één van de vele trucjes die je zelf moet ontdekken in Below. Bij dezen dus een pro-tip voordat de game uitkomt. Graag gedaan.
Naast de verlaten kampementen en vuurplekjes is er uiteraard nog veel meer te vinden in de dieptes van Below. Net als bij permadeath-games als The Binding of Isaac is het ook in Below grotendeels het geluk dat uitmaakt of je de juiste wapenuitrusting en power-ups kunt vinden. De game heeft verder wel een bepaald verloop van A naar B, maar hoe je daar komt en hoeveel grotten je daarvoor moet afstruinen, hangt volledig van je keuzes en je geluk af. Over een definitieve ‘endgame’ wil Capybara op dit moment nog niets vertellen, duidelijk is dus dat vooral het mysterie rondom de game een motivatie moet vormen om dieper en dieper af te zakken.
Voorlopige conclusie
Het is lastig om duidelijk te schrijven over Below, juist omdat de game zich zo laat omhullen met mysterie en onduidelijke vraagstukken. Duidelijk is wel dat de permadeath-opzet en het gebrek aan uitleg de game een soort charme gaan geven. Ik voelde me in ieder geval enorm geprikkeld door het concept. Geen opdringerig verhaal met vaste checkpoints, maar juist je eigen nieuwsgierigheid die je steeds weer dieper laat dwalen in de game. Combineer dat met opvallende, duistere visuele stijl en de sfeervolle muziek van indie-held Jim Guthrie: dan je heb je gewoon een indie-hit in de pocket. Mocht je houden van een game die het eens ‘anders dan anders’ aanpakt en ervoor zorgt dat je als speler jezelf vragen gaat stellen, dan is Below een titel voor jou om in de gaten te houden.
